RÔMA XÁC NHẬN SỰ HẠN CHẾ NGHIÊM NGẶT ĐỐI VỚI PHỤNG VỤ TRƯỚC CÔNG ĐỒNG VATICAN II

Trong một loạt câu trả lời liên quan đến Tự sắc Traditionis Custodes, hôm 18/12, Vatican đã có những làm sáng tỏ quan trọng về việc cử hành thánh lễ tiền công đồng và qua đó xác định cấm cử hành một số bí tích theo hình thức cũ.

Quả thế, trong một văn kiện 9 trang được công bố hôm thứ Bảy 18/12/2021, Vatican đã đưa ra những câu trả lời thực tiễn cho 11 câu hỏi thường được đặt ra về Tự sắc Traditionis Custodes của Đức Phanxicô vào tháng Bảy vừa qua, nhằm hạn chế việc sử dụng phụng vụ trước công đồng Vatican II. Trong năm ngôn ngữ, những « responsa ad dubia » (những câu trả lời cho những nghi vấn ») này xác nhận hướng đã được chỉ ra trong Tự sắc, mà không để chỗ cho bất kỳ nghi ngờ nào : việc cử hành thánh lễ trước cuộc cải cách phụng vụ của công đồng Vatican II là và vẫn phải là một ngoại lệ. Một lối giải thích vốn theo cùng đường hướng với các sắc lệnh áp dụng được giáo phận Rôma công bố vào tháng 11/2021.

Rôma nhắc nhớ rằng, nguyên tắc của Tự sắc này là theo đuổi « việc tìm kiếm liên lỉ sự hiệp thông trong Giáo hội », với « mục đích duy nhất là bảo vệ ân huệ của sự hiệp thông trong Giáo hội bằng cách bước đi cùng nhau, với niềm xác tín trong tâm trí và trong tâm hồn,  trong đường hướng được Đức Thánh Cha chỉ ra ».

Trong phần dẫn nhập của văn kiện này, gởi cho các Chủ tịch của các Hội đồng Giám mục, có trách nhiệm soạn thảo các chuẩn mực tại địa phương, Rôma cảnh giác đối với « những cuộc luận chiến vô ích, chỉ có thể tạo ra những chia rẽ, trong đó sự kiện nghi lễ thường bị khai thác bởi các quan điểm theo ý thức hệ ».

« Sự nhượng bộ có giới hạn »

Theo văn kiện này, được ký bởi Đức cha Arthur Roche, Tổng trưởng Bộ Phụng Tự, và nhận được « sự đồng ý » của Đức Thánh Cha Phanxicô, « cuộc cải cách phụng vụ là bất khả đảo ngược ». Hệ quả lôgíc của việc nhắc lại các nguyên tắc này : khả năng cử hành theo nghi thức cũ là một « sự nhượng bộ có giới hạn », được Rôma ban cho các tín hữu theo nghi thức cũ, « để cung cấp cho lợi ích của họ », nhưng không được trở thành quy tắc. Rôma nhấn mạnh, nó không bao giờ là « một cơ hội để cổ võ nghi thức trước đây ».

Như thế, nếu Vatican thừa nhận rằng các thánh lễ trước Vatican II có thể được cử hành tại các nhà thờ giáo xứ, thì chỉ với điều kiện là không thể tổ chức chúng ở nơi khác, chẳng hạn như trong các nhà nguyện hay nguyện đường. Và nhất là, « không thích hợp để một cử hành như vậy được đưa vào lịch các thánh lễ của giáo xứ ».

Hạn chế khác được xác nhận là liên quan đến việc cử hành các bí tích theo hình thức cũ. Quả thế, văn kiện chỉ rõ rằng từ nay không còn có thể sử dụng sách nghi thức « Pontificale Romanum » trước cuộc cải cách phụng vụ của công đồng Vatican II nữa. Thế nhưng, sách phụng vụ này đặc biệt có nghi thức cho phép các Giám mục cử hành hai bí tích dành riêng cho các ngài : bí tích Truyền chức thánh (cho linh mục và phó tế) và bí tích Thêm Sức. Trái lại, các bí tích khác, như Hôn Phối, Rửa Tội hay Xức dầu bệnh nhân…, có thể được cử hành, với điều kiện phải dựa vào sách « Rituale Romanum » của năm 1952, chứ không phải một cuốn sách trước đó.

Thánh lễ làm phép Dầu

Quyết định sau cùng này chắc chắn sẽ có tác động rất lớn trong thế giới gắn bó với nghi  thức cũ của nghi lễ Rôma và cách riêng các học viện linh mục, như Huynh đoàn thánh Phêrô hay học viện Chúa Kitô Vua Linh Mục Thượng Phẩm, vốn truyền chức linh mục hàng năm theo nghi thức cũ. Một số tổ chức này trước đây đã từng được Rôma cho phép cử hành với các nghi thức trước công đồng Vatican II.

Cũng thế, văn kiện của Bộ Phụng Tự đã trả lời cách thẳng thắn về số phận dành cho các linh mục từ chối đồng tế trong Thánh lễ làm phép Dầu, mà hàng năm quy tụ tất cả các linh mục của một giáo phận xung quanh Giám mục của mình. Như thế, một linh mục đã được phép cử hành theo nghi lễ  cũ không còn có thể « tiếp tục hưởng được sự nhượng bộ này » nữa nếu linh mục đó không nhìn nhận « tính thành sự và tính hợp pháp của việc đồng tế thánh lễ – đặc biệt từ chối đồng tế trong Thánh lễ làm phép Dầu ».

« Ước muốn rõ ràng không tham gia vào việc đồng tế, cách riêng vào Thánh lễ làm phép Dầu, dường như diễn tả một sự thiếu chấp nhận cuộc cải cách phụng vụ và sự hiệp thông trong Giáo hội với Giám mục », người ta có thể đọc thấy như thế trong văn kiện của Bộ Phụng Tự, mà theo Bộ, đó là « hai điều kiện cần thiết » để được phép cử hành theo nghi thức cũ.

Tuy nhiên, Vatican chỉ rõ rằng trước khi rút lại phép cử hành theo nghi thức tiền công đồng – đối với một số linh mục từ chối cử hành theo nghi thức mới -, Giám mục phải « lưu tâm thiết lập một  cuộc đối thoại huynh đệ với linh mục đó, đảm bảo rằng thái độ này không loại trừ tính thành sự và tính hợp pháp của cuộc cải  cách phụng vụ ».

Cuối cùng, văn kiện của Bộ hạn chế khả năng đối với một linh mục cử hành thánh lễ nhiều lần trong cùng một ngày theo nghi thức cũ, cho nhiều nhóm tín hữu khác nhau. « Quyền của cá tín hữu tham dự Thánh lễ hoàn toàn không bị từ chối, vì họ có thể tham dự Thánh lễ trong hình thức nghi lễ hiện nay ».

Văn kiện này, và các câu trả lời của nó, chắc chắn sẽ gây ra nhiều phản ứng trong một số giới theo khuynh hướng truyền thống. Trong số đó, có hai điểm đặc biệt nhạy cảm : việc đồng tế và việc phong chức linh mục.

Tý Linh

(theo nhật báo La Croix)

—————————-

Đọc thêm thư của Đức Phanxicô gởi các Giám mục về Tự sắc Traditionis Custodes ở đây.