Alain Durand, O.P.

Nguồn gốc từ Châu Mỹ Latinh, nguyên tắc chọn lựa ưu tiên cho người nghèo được Đức Gioan Phaolô II chính thức đưa vào giáo huấn xã hội của Giáo hội.

GIÁO HUẤN XÃ HỘI CỦA GIÁO HỘI THEO ĐỨC GIÁO HOÀNG PHANXICÔ[1]

Christophe Theobald, s.j., Facultés jésuites de Paris, Centre Sèvres.

Một lần nọ, thấy một số người hăng say đấu tranh cho nhân quyền trên một diễn đàn, tôi hỏi họ : « Anh đấu tranh cho nhân quyền, và anh dựa vào đâu ? » Không ai trả lời câu hỏi này, họ đấu tranh là chỉ vì đấu tranh, chứ không biết cơ sở nào cho việc đấu tranh của mình. Có người khác thấy tôi hỏi vậy thì nhào vô trả lời thay thế này : « Đừng nghe nó, bọn có đạo đấy ! ».

Dominique Coatanéa, tiến sĩ thần học luân lý và đạo đức, trưởng phân khoa thần học của UCO Angers. Luận án của bà về công ích được bảo vệ ở Centre Sèvres vào năm 2013 : Thách đố hiện nay của công ích trong học thuyết xã hội của Giáo hội. Nghiên cứu từ lối tiếp cận của Gaston Fessard, s.j., Ed. Lit-Verlag , coll. “Études de théologie et d’éthique” vol. 10, Zurich , 2016.

Trong một tuyên bố chung, được công bố ngày 1/4/2021, các Giám mục của các Giáo phận dọc biên giới Hoa Kỳ và Mêxicô đã kêu gọi các chính phủ của mình dấn thân bảo vệ người di cư và đồng thời tìm hiểu các nguyên nhân của các cuộc di cư này. Một lời kêu gọi chung và long trọng của các Giám mục hai nước nhằm lôi kéo sự chú ý đến hoàn cảnh của người di cư.

Thị trưởng của New York, ông Bill de Blasio, hôm 25/3/2021, đã quyết định đặt tên cho một trong những chiếc phà nối Staten Island và Manhattan bằng tên của người phụ nữ đã thành lập Phong trào Công nhân Công giáo ở Hoa Kỳ. Đó là bà Dorothy Day (1897-1980). Án phong chân phước của bà đã được Đức Gioan Phaolô II mở vào năm 2000.

Dưới đây là những số mà thông điệp bàn về vấn đề này (bản dịch của Lm. Lê Công Đức, PSS)

Với Sứ điệp cho Ngày thế giới Di dân và Tỵ nạn, 14/1/2018, phải chăng Đức Phanxicô đang mở ra những hướng nghiên cứu mới cho việc đón tiếp người di cư ?

Trong thông điệp « Fratelli Tutti », Đức Phanxicô đã đặt lại vấn đề tính hữu ích của học thuyết của Giáo hội về « chiến tranh chính đáng » (la guerre juste/chiến tranh công bằng, chiến tranh phù hợp với công lý, ctcnd). Đức cha Antoine de Romanet, Giám mục tuyên úy quân đội, hoàn toàn tán thành với quan điểm này.

Phê bình hệ thống « tân tự do kinh tế », các « chủ nghĩa dân túy » và những lệch lạc « chủ nghĩa cá nhân » của sự toàn cầu hóa… Thông điệp về tình huynh đệ của Đức Phanxicô cũng là một lời biện hộ chống lại những sự dữ to lớn đang làm băng hoại thế giới. Thông điệp có nguy cơ khơi lên những phản ứng về cung giọng rất chính trị của mình.

Với thông điệp “Fratelli Tutti” (« Tất cả đều là anh em »), Đức Phanxicô đã ký một “thông điệp xã hội” trong đó ngài đào sâu các chủ đề được khai triển từ khởi đầu triều đại giáo hoàng của ngài. Tất cả chủ đề này đều dựa trên nền móng « tình huynh đệ ».

Một vài giờ sau khi thông báo về thông điệp « Fratelli Tutti », nhiều phương tiện truyền thông – chủ yếu ở Ý – đã chất vấn về đặc tính đặc biệt giống đực của kiểu nói « Fratelli Tutti » (« Tất cả đều là Anh Em »), và cho rằng thông điệp này mang dấu ấn kỳ thị phụ nữ.

1. Một ghi nhận bóng tối

Văn kiện huấn quyền mới này của Đức Phanxicô đưa ra một bảng tổng kết đặc biệt không mấy vui mừng về tình trạng hiện nay của thế giới.

Có nhiều phong trào bất tuân dân sự nổi lên ở Pháp, đặc biệt trong khuôn khổ cuộc đấu tranh chống lại sự hâm nóng khí hậu. Michel Lafouasse, đặc trách phong trào « Pax Christi » (« Bình an của Chúa Kitô ») ở giáo phận Nice và là thành viên của Ủy ban bất bạo động của Pax Christi Pháp, giải thích cái nhìn của Kitô giáo về khái niệm « bất tuân » này.

Bài này được dịch từ chương VIII của cuốn “La Miséricorde: Notion fondamentale de l’Évangile, Clé de la vie chrétienne” của Đức Hồng y Walter Kasper (Éditions des Béatitudes, 2e édition, 2015). Đây chính là cuốn sách mà Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhắc đến trong buổi đọc Kinh Truyền Tin ngày 17/3/2013, tức 4 ngày sau khi ngài được bầu làm Giáo hoàng.

Một nữ văn sĩ gốc Do Thái và cũng là người theo phong trào nữ quyền, bà Naomi Klein, đã kêu gọi các vị lãnh đạo chính trị đọc « toàn bộ bản văn » của thông điệp Laudato Si’ (Ca ngợi Chúa đi) của  Đức Thánh Cha Phanxicô và « giữ » nó trong tim. Bà cũng là phóng viên Canada, theo phong trào “Pro choice”.

Được công bố hôm thứ Năm 18/6/2015, thông điệp Laudato si’ (Laudato si’ (Ca ngợi Chúa đi) là ngôn ngữ địa phương vùng Umbria, ở miền trung nước Ý. Đó là quê hương của gia đình thánh Phanxicô Assidi) của  Đức Thánh Cha Phanxicô về việc « bảo vệ ngôi nhà chung » của nhân loại đã khơi lên những phản ứng trên khắp thế giới, cả bên ngoài Giáo Hội.