Lời chúc truyền thống gửi tới ngoại giao đoàn cạnh Tòa thánh. Trước 180 nhà ngoại giao tập trung tại Dinh Tông tòa, Đức Phanxicô đã xác định vào thứ Hai, ngày 8 tháng 1, các ưu tiên quốc tế của Vatican cho năm 2024, liên quan đến các nơi khác nhau của chiến tranh hoặc các vấn đề toàn cầu. Nhìn lại những nét đặc thù lịch sử trong cách tiếp cận ngoại giao của Tòa Thánh, khiến Giáo hội Công giáo, phổ quát tự bản chất, trở thành tôn giáo duy nhất có quyền tiếp cận các quan hệ ngoại giao.

Một vòng thế giới về các cuộc xung đột đang diễn ra và nhắc lại quan điểm của Tòa Thánh về các vấn đề lớn, Đức Phanxicô đã có bài diễn văn chúc mừng truyền thống tới Ngoại giao đoàn vào Thứ Hai, ngày 8/1/2024. Ngài kêu gọi đặt khuôn mặt và tên tuổi cho tất cả các nạn nhân của chiến tranh và di cư. Ngài cũng liệt kê những con đường cần thực hiện để đảm bảo hòa bình, chủ đề trọng tâm trong bài phát biểu của ngài.

Sau Kinh Truyền Tin vào ngày 1 /1/ 2024, Đức Phanxicô đã bày tỏ “mối quan ngại sâu sắc” của mình đối với việc bắt giữ các giám mục và linh mục ở Nicaragua trong những ngày gần đây. Ngài mời gọi chúng ta cầu nguyện để tìm ra những con đường đối thoại có thể giải quyết mọi khó khăn.

Trong Sứ điệp cho Ngày Thế giới Hòa bình lần thứ 57 (1/1/2024), với tựa đề “Trí tuệ nhân tạo và hòa bình”, Đức Phanxicô cho thấy « trí tuệ nhân tạo sắp ngày càng trở nên quan trọng hơn. Những thách thức mà nó đặt ra không chỉ là kỹ thuật mà còn cả nhân chủng học, giáo dục, xã hội và chính trị », do đó ngài mời gọi suy nghĩ về tác động của trí tuệ nhân tạo đối với hòa bình toàn cầu và kêu gọi cộng đồng quốc tế thông qua một hiệp ước ràng buộc để thiết lập các quy tắc quốc tế nhằm điều chỉnh sự phát triển và sử dụng nó.

Trong thông điệp Giáng Sinh được đọc trước khi ban phép lành Urbi et Orbi (cho thành Rôma và toàn thế giới) từ ban công của Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, Đức Phanxicô đã hướng ánh mắt và trái tim về Bêlem, nơi “nỗi đau và sự im lặng” đang ngự trị hôm nay. Ngài đề cập đến những cuộc xung đột đang xé nát thế giới và cầu xin hòa bình, đặc biệt là ở vùng đất đã chứng kiến sự ra đời của Chúa Giêsu, Hoàng Tử hòa bình. Ngài mời gọi nói “có” với hòa bình, nói “không” với chiến tranh như là “sự điên khùng không thể bào chữa được”.

Đức cha Isidoro Mora, Giám mục giáo phận Siuna, đã bị bắt sau khi cầu nguyện cho Đức cha Rolando Álvarez, Giám mục giáo phận Matagalpa, bị kết án 26 năm tù và bị giam từ tháng 2/2023 mà không xét xử. Liên hợp quốc lên án một “quốc gia ngày càng rời xa Nhà nước pháp quyền”.

Bị tòa án Vatican kết án 5 năm rưỡi tù giam, Đức Hồng y Angelo Becciu, người phải phản ứng công khai trước bản án trên kênh truyền hình Ý Rai 1 vào tối thứ Hai ngày 18 tháng 12, dự kiến ​​sẽ kháng cáo.

“Làm thế nào tôi có thể làm chứng cho ánh sáng, làm chứng cho Chúa Kitô ở đây và bây giờ trong Lễ Giáng Sinh này, chứ không phải trong tương lai xa? ”. Đó là câu hỏi Đức Phanxicô đặt ra cho các Kitô hữu hôm Chúa Nhật 17/12/2023, khi Lễ Giáng Sinh đang đến gần.

Chiều thứ Bảy 16/12/2023, phán quyết của Tòa án Vatican đã chấm dứt thủ tục pháp lý được bắt đầu vào tháng 7 năm 2021 và đặc biệt tập trung vào việc bán một tòa nhà ở Luân Đôn. Mười bị cáo, trong đó lần đầu tiên có một Hồng y, 69 nhân chứng được xét xử, hàng triệu hồ sơ và tài liệu được phân tích, trong phiên tòa dài nhất và phức tạp nhất mà Tòa thánh từng biết. ĐHY Becciu đã bị tuyên án 5 năm 6 tháng tù giam, cấm vĩnh viễn đảm nhiệm chức vụ công và phạt tiền 8.000 euro.

Vatican, tổ chức tôn giáo duy nhất có tư cách theo luật pháp quốc tế, là một bên tham gia không điển hình trên trường quốc tế. Đức Thánh Cha thực hiện chính sách ngoại giao trung gian và gây ảnh hưởng không chỉ để bảo vệ lợi ích của Công giáo mà còn để bảo vệ mỗi nhân vị, tôn trọng tự do tôn giáo và hòa hợp giữa các dân tộc. Vai trò độc đáo này là chủ đề của một hội thảo tại Hội Thừa sai Hải ngoại Paris, vào ngày 9/12/2023.

Vào Chúa Nhật II Mùa Vọng, ngày 10/12/2023, Đức Phanxicô đã suy niệm về hai hình ảnh trong bài Tin Mừng nói về Gioan Tẩy Giả, đó là sa mạc và tiếng nói. Đức Thánh Cha kêu gọi mọi người hãy tự hỏi về chỗ đứng của thinh lặng trong đời sống hằng ngày của mình và mời gọi giải thoát khỏi những thứ thừa thãi. Ngài nói: sự thinh lặng và tiết độ là những yếu tố thiết yếu của đời sống Kitô hữu.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã ký tuyên ngôn liên tôn được soạn thảo dịp hội nghị thượng đỉnh thế giới của các nhà lãnh đạo tôn giáo về biến đổi khí hậu, tại Abu Dhabi vào đầu tháng 11, và có sự tham dự của Đức Hồng y Quốc Vụ Khanh Pietro Parolin. Tài liệu đã được bàn giao cho chủ tịch COP28, tiến sĩ Sultan Al Jaber.

Đức Hồng y Quốc Vụ Khanh, Pietro Parolin, trong ngày thứ hai của hội nghị thượng đỉnh các nguyên thủ quốc gia về khí hậu, đã lên bục phát biểu của COP28 để đưa ra thông điệp của Đức Phanxicô. Một chứng minh mạnh mẽ, kết hợp việc bảo vệ công trình tạo dựng và khoa học, nhằm khuyến khích việc ra quyết định có lợi cho việc phát triển năng lượng tái tạo, hỗ trợ giáo dục về lối sống bền vững và loại bỏ năng lượng hóa thạch.

Vào ngày thứ hai của Hội nghị thượng đỉnh COP28 của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đã loan báo thành lập quỹ trị giá 30 tỷ USD để tạo ra “tài chính khí hậu công bằng hơn”. Ở hậu trường, các cuộc đàm phán đã bắt đầu về văn bản dự thảo cuối cùng.

Năm 2023 là năm nóng nhất từng được ghi nhận trên Trái đất. Để cố gắng ứng phó với tình trạng khẩn cấp này, hội nghị thượng đỉnh COP28 sẽ được tổ chức tại Dubai, thuộc Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, từ ​​thứ Năm ngày 30 tháng 11 đến thứ Ba ngày 12 tháng 12. Lần đầu tiên, một Giáo hoàng sẽ thực hiện chuyến đi: Đức Phanxicô sẽ phát biểu tại COP 28 vào thứ Bảy ngày 2 tháng 12. Giải mã các thuật ngữ thiết yếu để hiểu rõ hơn các vấn đề đang được quan tâm tại hội nghị quốc tế này.

Đức Hồng Y Pietro Parolin nhắc lại lập trường “gần gũi” của Đức Phanxicô đối với người Israël và người Palestin. “Mối quan hệ với thế giới Do Thái không có vấn đề gì,” ĐHY Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh đảm bảo và đồng thời giải thích rằng công việc giải phóng con tin ở Trung Đông cũng như ở Ucraina vẫn tiếp tục. Tòa Thánh đang nỗ lực đưa trở về những đứa trẻ Ucraina bị cưỡng bức đưa đến Nga. Về hy vọng kết thúc chiến tranh của Điện Kremlin, ngài nói: “Tất cả chúng ta đều hy vọng như vậy“.

Trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 12/11/2023, Đức Phanxicô lưu ý rằng sự khôn ngoan của cuộc sống là “chăm sóc tâm hồn” và “ nuôi dưỡng đời sống nội tâm”, thay vì chăm lo về ngoại hình của mình. Và đời sống nội tâm này “không phải là tuy cơ ứng biến”, nhưng “phải được chuẩn bị bằng cách dành ra một ít thời gian mỗi ngày, một cách kiên trì, như người ta làm cho mọi việc quan trọng”.

Đức Phanxicô đã gặp gỡ khoảng một trăm tham dự viên đại hội của Hiệp hội Phụ huynh Châu Âu vào thứ Bảy ngày 11/11/2023 tại hội trường Mật viện của Dinh Tông Tòa. Trước tổ chức này đại diện cho hơn 150 triệu phụ huynh từ Lục địa Già, ngài đã đề xuất một suy tư về ơn gọi và sứ mạng của các bậc cha mẹ ở một châu Âu, nạn nhân của mọi chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa chủ quan đang khiến việc giáo dục con cái trở nên khó khăn.

Việc trục xuất người nước ngoài là trọng tâm của bài tham luận, vào ngày 2 tháng 11 tại trụ sở Liên hiệp quốc ở New York, của Đức cha Caccia, đại diện Tòa thánh. Ngài ủng hộ một số điều khoản trong dự thảo của Ủy ban Luật pháp Quốc tế, đặc biệt là ủng hộ việc không trả lại một người nước ngoài bị giam giữ về một quốc gia mà người đó sẽ phải đối mặt với án tử hình.

Tổng thống Pháp đã thông báo rằng ông muốn trình bày một dự luật vào cuối năm nay để đưa quyền tự do phá thai vào Hiến pháp. Đức cha Pierre d’Ornellas, Tổng Giám mục Rennes và đặc trách nhóm làm việc về đạo đức sinh học của Hội đồng Giám mục Pháp, bày tỏ mối quan ngại của mình. Ngài lấy làm tiếc về việc tịch thu một cuộc tranh luận đích thực về một chủ đề đáng được phản ánh về tính nhân văn và lương tâm liên quan đến toàn thể xã hội.