Trong buổi tiếp kiến ​​các tham dự viên Hội nghị quốc tế liên đại học với chủ đề “Phụ nữ trong Giáo hội: người thợ cả của nhân loại”, Đức Phanxicô đã nhấn mạnh khả năng của phụ nữ “đoàn kết thông qua sự dịu dàng” và công việc cần thiết để giúp đào tạo phụ nữ trong Giáo hội, vốn là “những nghệ nhân của nhân loại”.

Trong khi phiên họp đầu tiên của năm 2024 của nhóm các chuyên gia chính phủ về hệ thống vũ khí tự động sát thương (SALA) khai mạc vào ngày 4/3/2024, Đức cha Ettore Balestrero, quan sát viên thường trực của Tòa thánh tại Liên Hợp Quốc, đã nhắc lại rằng vũ khí tự động phải luôn dưới sự giám sát của con người, và nhấn mạnh vào sự cần thiết phải có quy định quốc tế đối với những loại vũ khí này.

Hàn lâm viện Giáo hoàng về Sự sống đã công bố một tuyên bố ủng hộ quan điểm của Hội đồng Giám mục Pháp (CEF) về việc đưa vấn đề phá thai vào Hiến pháp Pháp. Hàn lâm viện cho rằng “bảo vệ sự sống con người là mục tiêu đầu tiên của nhân loại” và kêu gọi tất cả các chính phủ và tất cả các truyền thống tôn giáo dấn thân bảo vệ sự sống.

“Người nam và người nữ được Thiên Chúa tạo dựng và theo hình ảnh Đấng Tạo Hóa”, nghĩa là họ “mang trong mình ước muốn về sự vĩnh cửu và hạnh phúc mà Thiên Chúa đã gieo vào tâm hồn họ và được kêu gọi thực hiện qua một ơn gọi đặc thù”. Đây là điều mà Đức Phanxicô đã nhắc nhở các tham dự viên hội nghị vào ngày 1/3/2024 về chủ đề: “Nam-Nữ, ​​hình ảnh của Thiên Chúa. Hướng tới một nền nhân học về các ơn gọi”. Một sự kiện được thúc đẩy bởi Trung tâm Nghiên cứu và Nhân chủng học về các ơn gọi.

Trong phiên họp thứ 55 của Hội đồng Nhân quyền hiện đang được tổ chức tại Geneva, Đức cha Balestrero, quan sát viên của Tòa thánh tại Liên Hợp Quốc, đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về vô số vi phạm nhân quyền trên thế giới. Ngài nhấn mạnh rằng “trong quá trình ra quyết định và ngoại giao đa phương, phẩm giá con người phải được đặt ở trung tâm và phải là nguyên tắc chỉ đạo trong việc phát triển và sử dụng trí tuệ nhân tạo”.

Thông báo về chủ đề được chọn cho Ngày Thế giới Tỵ nạn lần thứ 110 vào ngày 29 tháng 9 đã được Bộ Phục vụ sự Phát triển Con người Toàn diện đưa ra. Năm nay, sứ điệp của Đức Thánh Cha “sẽ tập trung vào chiều kích lưu động của Giáo hội, với cái nhìn đặc biệt về những người di cư, ‘hình tượng đương đại’ của Giáo hội đang chuyển động”.

Nhân Ngày Thế giới Bệnh nhân lần thứ 32 diễn ra vào ngày 11 tháng 2 năm 2024, Đức Phanxicô nhắc lại tầm quan trọng của sự đồng hành và sự dịu dàng đối với người bệnh. Phê bình nền văn hóa chủ nghĩa cá nhân, thờ ơ và vứt bỏ những con người mong manh đang lan rộng trong xã hội chúng ta, sứ điệp của Đức Phanxicô dựa trên đoạn trích từ sách Sáng thế ký: “Con người ở một mình thì không tốt”.

Trong một cuộc phỏng vấn được nhật báo La Stampa của Ý đăng tải, Đức Phanxicô khẩn thiết kêu gọi “một lệnh ngừng bắn toàn cầu”, bởi vì “chúng ta đang ở bên bờ vực thẳm”. Về chủ đề Fiducia supplicans, ngài hy vọng “mọi người bình tâm”, Tuyên ngôn này mong muốn “bao gồm chứ không chia rẽ”. Đức Thánh Cha cũng nói rằng ngài cảm thấy “giống như một cha sở của một giáo xứ toàn cầu”.

« Sự tiến triển của các hệ thống “trí tuệ nhân tạo” cũng đang thay đổi một cách triệt để thông tin và truyền thông. » Đó là mối quan tâm của Đức Thánh Cha Phanxicô bày tỏ trong Sứ điệp của ngài cho Ngày Thế giới Truyền thông Xã hội lần thứ 58, được cử hành vào ngày 24 tháng 1 hằng năm nhân ngày lễ Thánh Phanxicô Salê, vị thánh bảo trợ của các nhà báo. Đức Thánh Cha kêu gọi chúng ta kết hợp trí tuệ nhân tạo và sự khôn ngoan của trái tim vì một nền truyền thông nhân văn trọn vẹn.

Một vòng thế giới về các cuộc xung đột đang diễn ra và nhắc lại quan điểm của Tòa Thánh về các vấn đề lớn, Đức Phanxicô đã có bài diễn văn chúc mừng truyền thống tới Ngoại giao đoàn vào Thứ Hai, ngày 8/1/2024. Ngài kêu gọi đặt khuôn mặt và tên tuổi cho tất cả các nạn nhân của chiến tranh và di cư. Ngài cũng liệt kê những con đường cần thực hiện để đảm bảo hòa bình, chủ đề trọng tâm trong bài phát biểu của ngài.

Trong Sứ điệp cho Ngày Thế giới Hòa bình lần thứ 57 (1/1/2024), với tựa đề “Trí tuệ nhân tạo và hòa bình”, Đức Phanxicô cho thấy « trí tuệ nhân tạo sắp ngày càng trở nên quan trọng hơn. Những thách thức mà nó đặt ra không chỉ là kỹ thuật mà còn cả nhân chủng học, giáo dục, xã hội và chính trị », do đó ngài mời gọi suy nghĩ về tác động của trí tuệ nhân tạo đối với hòa bình toàn cầu và kêu gọi cộng đồng quốc tế thông qua một hiệp ước ràng buộc để thiết lập các quy tắc quốc tế nhằm điều chỉnh sự phát triển và sử dụng nó.

Tuyên ngôn “Fiducia supplicans” đã khơi lên nhiều phản ứng khác nhau, trong đó có những chống đối quyết liệt và đồng thời gán cho Đức Phanxicô và Bộ Giáo lý Đức tin cổ súy cho tội lỗi, « mở đường cho hươu chạy ». Sở dĩ như thế là vì người ta nhìn « người/kẻ đồng tính » chỉ dưới một khía cạnh duy nhất là đồng tính. Lối nhìn này một phần do sự tranh cãi giữa việc chúc lành cho con người hay cặp đôi, cá nhân hay đôi bạn… Thiết nghĩ cần có cái nhìn không chỉ thương xót mà còn công bằng đối với các nhân vị đồng tính.

Vatican đã công bố một thông báo vào thứ Hai, ngày 18 tháng 12, cho phép chúc lành cho “các đôi bạn trong hoàn cảnh bất quy tắc”, bên ngoài phụng vụ, bao gồm cả các cặp đồng tính luyến ái. Một sự cho phép vốn không thay đổi học thuyết của Giáo hội về mối quan hệ giữa những người cùng giới tính, nhưng tuy nhiên chứng tỏ một sự tiến triển nào đó.

Đây là lần đầu tiên được hoan nghênh trên toàn thế giới. Vào rạng sáng thứ Tư, ngày 13/12/2023, tại COP28 ở Dubai, 198 bên đã thông qua một thỏa hiệp lịch sử, mở đường cho việc từ bỏ dần các năng lượng hóa thạch vốn gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã ký tuyên ngôn liên tôn được soạn thảo dịp hội nghị thượng đỉnh thế giới của các nhà lãnh đạo tôn giáo về biến đổi khí hậu, tại Abu Dhabi vào đầu tháng 11, và có sự tham dự của Đức Hồng y Quốc Vụ Khanh Pietro Parolin. Tài liệu đã được bàn giao cho chủ tịch COP28, tiến sĩ Sultan Al Jaber.

“Đây là một chương trình tốt cho Mùa Vọng: gặp gỡ Chúa Giêsu đến trong mỗi anh chị em đang cần chúng ta và chia sẻ với họ những gì chúng ta có thể: lắng nghe, thời gian, giúp đỡ cụ thể”. Đó là lời mời gọi của Đức Thánh Cha trong buổi đọc Kinh Truyền Tin Chúa Nhật I Mùa Vọng, hôm Chúa Nhật 3/12/2023, và đồng thời ngài nhắc nhở rằng sự tỉnh thức Kitô giáo không phải là sợ hãi, nhưng là khao khát gặp Chúa đang đến, bằng cầu nguyện và lòng bác ái.

Đức Hồng y Quốc Vụ Khanh, Pietro Parolin, trong ngày thứ hai của hội nghị thượng đỉnh các nguyên thủ quốc gia về khí hậu, đã lên bục phát biểu của COP28 để đưa ra thông điệp của Đức Phanxicô. Một chứng minh mạnh mẽ, kết hợp việc bảo vệ công trình tạo dựng và khoa học, nhằm khuyến khích việc ra quyết định có lợi cho việc phát triển năng lượng tái tạo, hỗ trợ giáo dục về lối sống bền vững và loại bỏ năng lượng hóa thạch.

Năm 2023 là năm nóng nhất từng được ghi nhận trên Trái đất. Để cố gắng ứng phó với tình trạng khẩn cấp này, hội nghị thượng đỉnh COP28 sẽ được tổ chức tại Dubai, thuộc Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, từ ​​thứ Năm ngày 30 tháng 11 đến thứ Ba ngày 12 tháng 12. Lần đầu tiên, một Giáo hoàng sẽ thực hiện chuyến đi: Đức Phanxicô sẽ phát biểu tại COP 28 vào thứ Bảy ngày 2 tháng 12. Giải mã các thuật ngữ thiết yếu để hiểu rõ hơn các vấn đề đang được quan tâm tại hội nghị quốc tế này.

 Hôm thứ Năm 23/11, Đức Phanxicô đã khuyến khích các thành viên của mạng lưới báo chí Ý tiếp tục sứ mệnh của họ, vốn đặc biệt hệ tại trở thành mạng lưới của sự hiệp thông. Đối mặt với thách thức ngày nay, ngài yêu cầu họ làm chứng cho các giá trị và vẻ đẹp của Tin Mừng trên internet, cung cấp cho họ các công cụ để giáo dục trong thế giới kỹ thuật số và kêu gọi họ thúc đẩy việc nhìn nhận các quyền và nghĩa vụ của mỗi người.

Đức Hồng Y Pietro Parolin nhắc lại lập trường “gần gũi” của Đức Phanxicô đối với người Israël và người Palestin. “Mối quan hệ với thế giới Do Thái không có vấn đề gì,” ĐHY Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh đảm bảo và đồng thời giải thích rằng công việc giải phóng con tin ở Trung Đông cũng như ở Ucraina vẫn tiếp tục. Tòa Thánh đang nỗ lực đưa trở về những đứa trẻ Ucraina bị cưỡng bức đưa đến Nga. Về hy vọng kết thúc chiến tranh của Điện Kremlin, ngài nói: “Tất cả chúng ta đều hy vọng như vậy“.